niedziela, 30 września 2007

Mevlana

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi, zwany tez po prostu Rumi, urodził się 30 września 1207 roku i właśnie dziś obchodzone są jego 8oo. urodziny.
Urodził się on w Balch (na terenie obecnego Afganistanu). Większość życia spędził w Konii (tereny dzisiejszej Turcji) gdzie znajduje sie jego grobowiec i muzeum.

Mevlana był jednym z najwybitniejszych nauczycieli duchowych islamu i geniuszem poezji.
Jego najbardziej znanym poetyckim dziełem jest Mesnevi, sześcioczęściowy, złożony z dwuwierszy poemat uważany przez sufich (Sufizm-mistyczny odłam islamu) za drugą co do ważności świętą księgę po Koranie.
Najważniejszą ideą, leżącą u podstaw poezji Rumiego jest absolutna miłość wobec Boga i braterstwo wszystkich ludzi, niezależnie od wyznawanych poglądów i religii. Mevlana wywarł ogromny wpływ na myśl, literaturę i estetykę w świecie Islamu. Wielkość Rumiego, jako nauczyciela Islamu, mistyka i poety przyciągnęła do niego liczne grono uczniów, którzy nazywali go z szacunkiem „Mevlana”, czyli: „Nasz Nauczyciel”. Jego przesłanie miłości, tolerancji i pokoju jest obecnie niezwykle aktualne i wielu ludzi na całym świecie żyje według ideałów, które głosił. Jego poezje są bardzo popularne nie tylko w krajach muzułmańskich, ale także jest jednym z najbardziej poczytnych poetów w Europie i Stanach Zjednoczonych.

Rumi.
Mauzoleum Mevlany (Konya, Turcja)
Sarkofag Mevlany.
Rumi to takze twórca zakonu Wirujących Derwiszy (Mevlevi).
Korzenie Mevlevi sięgają XII wieku.
Charakterystyczną cechą uczestników tego zakonu jest medytacja w ruchu w postaci szeregu figur "tanecznych", z których najbardziej widowiskowym jest umiejętność szybkiego wirowania (stąd nazwa).
Wirujący mężczyźni symbolicznie odtwarzają zasadę obrotów kosmicznych. Jest to niezwykła technika ekstatyczna, pokazywana publicznie dopiero od 1922 r.
Rytuał symbolizuje podróż duchową człowieka. Wirujący derwisze mają zrzucić z siebie wszystko, co wiąże ich z Ziemią, zatopić się w ekstazie. Przed rozpoczęciem wirowania zrzucają z siebie czarne szaty, pozostając w długiej, nieskazitelnie białej sukni. Na głowach mają wysokie, filcowe kapelusze - znak nagrobka. Wirując wyglądają jak kwiaty.
Dla Mevlevi każdy szczegół sema (wirującego tańca) posiada znaczenie symboliczne.
Jednym przykładem może być ukłon, który każdy derwisz składa innym derwiszom przed i po ceremonii. Ten ukłon symbolizuje respekt i szacunek, jaki Mevlevi powinni żywić dla innych ludzi.
Sposób, w który derwisze trzymają ramiona i dłonie podczas sema również posiada symboliczną wymowę. Skierowana w górę dłoń uniesionej prawej ręki jest otwarta ku niebu - symbolizuje miejsce przebywania Boga, lewa dłoń skierowana ku dołowi - miejsce gdzie przebywa człowiek. Derwisz może więc być uważany jako przekaźnik łaski pochodzącej z góry, a którą on kieruje na ziemię.
Dla derwiszy taniec ten jest rodzajem modlitwy, która pozwala całkowicie oderwać się od świata i przybliżyć do Boga.
Rumi sam oddawał się tej praktyce, Mevlevi poszli jego śladem.
Muzyka towarzysząca sema posiada rowniez symboliczny wymiar. Mevlevi porównują żałosny dźwięk trzcinowego fletu (instrumentu o kluczowym znaczeniu w tej muzyce), do płaczu samotnej i zagubionej ludzkiej duszy tęskniącej do Boga.

Wirujacy Derwisze


Rok 2007 został ogłoszony przez UNESCO rokiem Mevlany Rumi – założyciela Derwiszy.

środa, 26 września 2007

Ramazan

Ramadan (tr. Ramazan) jest dziewiątym miesiącem kalendarza muzułmańskiego (miesiąc ten upamiętnia objawienie Świętego Koranu), w którym dorosły muzułmanin (choc poszcza tez dzieci, jesli tego chca) cieszący się zdrowiem pości od świtu do zachodu słońca. Post polega na nie przyjmowaniu pokarmow i plynow, a takze na nie wkladaniu niczego do ust (nie pali sie papierosow, nie myje zebow, nie zuje gumy do zucia...). Przed wschodem slonca i po jego zachodzie zasady te nie obowiazuja (je sie wtedy czesto z przesada).
Z postu zwolnieni sa ludzie starzy i chorzy, kobiety w ciazy i w trakcie miesiaczki, dzieci (choc znam 9-latke ktora posci, "bo chce").

Czas Ramadanu to okres w ktorym muzulmanin stara przyblizyc sie do Boga. Muzulmanin nie posci tylko fizycznie tzn. odmawia sobie jedzenia, picia i kontaktow seksualnych ze swoja/-im zona/mezem w ciagu dnia (mlode pary nie powinny nawet sie dotykac i calowac by nie ulec pokusie;-), ale rowniez posci duchowo tzn. przez usta (unika zlych rozmow), oczy (nie patrzy na rzeczy zakazane), uszy (nie slycha tego co go nie dotyczy oraz nie slucha bluznierstw). Generalnie w czasie Ramadanu muzulmanin stara sie odciac od wszelakiej brzydoty tego swiata od rzeczy, ktore maja na niego zly wplyw w nadzieji aby przyblizyc sie do Boga i otrzymac Jego laske i litosc. Jest to okres oczyszczania nie tylko fizycznego, ale rowniez i duchowego poprzez poczucie braterstwa z innymi bracmi i siostami, wzajemna pomoc, jalmuzne.
Ludzie zamozni czesto ofiarowuja biedniejszym przygotowane przez markety specjalne paczki (zawierajace produkty zywnosciowe takie jak makarony, herbata, cukier, olej, oliwki, sery, chalwa...). W tym roku Urzad Miasta Kayseri przygotowal podobne paczki dla 7000 rodzin. Organizowane sa darmowe posilki dla setek ludzi. Rodziny czesto spotykaja sie przy wspolnych kolacjach.

Ramazan to tez , niestety, czas kiedy ruch uliczny w okolicach Iftaru (Iftar to posilek po calodziennym poscie, rozpoczyna sie o zachodzie slonca) zamienia sie w kociol, wszyscy wyglodnieni i rozdraznieni pedza do domu. Nasza ulica zapelnia sie samochodami, bo mamy to (nie)szczescie mieszkac na przeciwko dobrej piekarni. Kierowcy jakby nagle zapominaja o podstawowych zasadach ruchu drogowego i parkuja jak i gdzie tylko popadnie.
Nie mam tez z kim wypic porannej kawy, bo moja ulubiona sasiadka tez posci:-(

Ale sa tez plusy:-)
Soner wczesniej wraca do domu, bo wiekszasc firm i instytucji jest zamykana na tyle wczesniej by pracownicy byli w domach w porze iftaru.
Codziennie jestesmy zapraszani na rodzinne kolacje wiec nie trzeba gotowac:-D
W czasie kiedy wszyscy zasiadaja do kolacji ulice pustoszeja i zapada cisza. Przyjemnie jest wtedy pospacerowac.
W nocy, a raczej nad ranem (miedzy godz. 3. i 4.) slychac charakterystyczne uderzenia bebna. Ramazanın davulcusu chodzi ulicami i budzi ludzi do sahuru. Sahur to posilek przed wschodem slonca.


Ramazanın davulcusu.

Ramazan w tym roku mial poczatek 13 wrzesnia i zakonczy sie 12 pazdziernika. Kazdego roku termin Ramazanu zmienia sie, ma to zwiazek z fazami Ksiezyca.

środa, 12 września 2007

kilka dni w Stambule

Istambul (tr. Istanbul, z gr. eis ten polin - do miasta) to dawna stolica Turcji. Cieśnina Bosfor dzieli miasto na część europejską i azjatycką (Stambuł jest jedynym miastem na świecie położonym na dwóch kontynentach).



Zachod slonca nad Bosforem





Moja ulubiona stacja kolejowa.






Soner mial szkolenie w Stambule, a ja wlasnie mialam pare dni wolnego wiec pojechalismy razem.
Siostrzeniec Sonera studiuje tam (architekture), ma wiec wynajete mieszkanko gdzie moglam sie zatrzymac.
Niecodzienne ma warunki jak na studenta: nowiutkie autko (Mini Cooper), mieszkanko nowe, 3 pokojowe a on sam. Nie sprzata, wynajmuje sprzataczke. Nie gotuje, zamawia przez Internet. W salonie plazma, DVD, Playstation 2 , Playstation 3..., ale siostrzeniec wciaz niezadowolony.

Kupil sobie pieska, kochana biedna psina, ma na imie Daisy.


Czasu na wspolne zwiedzanie mielismy niestety niewiele. Fotki z poprzednich wypadow do Satmbulu niestety zostaly skradzione wraz z naszym laptopem:(