niedziela, 30 września 2007

Mevlana

Mevlânâ Celaleddin-i Rumi, zwany tez po prostu Rumi, urodził się 30 września 1207 roku i właśnie dziś obchodzone są jego 8oo. urodziny.
Urodził się on w Balch (na terenie obecnego Afganistanu). Większość życia spędził w Konii (tereny dzisiejszej Turcji) gdzie znajduje sie jego grobowiec i muzeum.

Mevlana był jednym z najwybitniejszych nauczycieli duchowych islamu i geniuszem poezji.
Jego najbardziej znanym poetyckim dziełem jest Mesnevi, sześcioczęściowy, złożony z dwuwierszy poemat uważany przez sufich (Sufizm-mistyczny odłam islamu) za drugą co do ważności świętą księgę po Koranie.
Najważniejszą ideą, leżącą u podstaw poezji Rumiego jest absolutna miłość wobec Boga i braterstwo wszystkich ludzi, niezależnie od wyznawanych poglądów i religii. Mevlana wywarł ogromny wpływ na myśl, literaturę i estetykę w świecie Islamu. Wielkość Rumiego, jako nauczyciela Islamu, mistyka i poety przyciągnęła do niego liczne grono uczniów, którzy nazywali go z szacunkiem „Mevlana”, czyli: „Nasz Nauczyciel”. Jego przesłanie miłości, tolerancji i pokoju jest obecnie niezwykle aktualne i wielu ludzi na całym świecie żyje według ideałów, które głosił. Jego poezje są bardzo popularne nie tylko w krajach muzułmańskich, ale także jest jednym z najbardziej poczytnych poetów w Europie i Stanach Zjednoczonych.

Rumi.
Mauzoleum Mevlany (Konya, Turcja)
Sarkofag Mevlany.
Rumi to takze twórca zakonu Wirujących Derwiszy (Mevlevi).
Korzenie Mevlevi sięgają XII wieku.
Charakterystyczną cechą uczestników tego zakonu jest medytacja w ruchu w postaci szeregu figur "tanecznych", z których najbardziej widowiskowym jest umiejętność szybkiego wirowania (stąd nazwa).
Wirujący mężczyźni symbolicznie odtwarzają zasadę obrotów kosmicznych. Jest to niezwykła technika ekstatyczna, pokazywana publicznie dopiero od 1922 r.
Rytuał symbolizuje podróż duchową człowieka. Wirujący derwisze mają zrzucić z siebie wszystko, co wiąże ich z Ziemią, zatopić się w ekstazie. Przed rozpoczęciem wirowania zrzucają z siebie czarne szaty, pozostając w długiej, nieskazitelnie białej sukni. Na głowach mają wysokie, filcowe kapelusze - znak nagrobka. Wirując wyglądają jak kwiaty.
Dla Mevlevi każdy szczegół sema (wirującego tańca) posiada znaczenie symboliczne.
Jednym przykładem może być ukłon, który każdy derwisz składa innym derwiszom przed i po ceremonii. Ten ukłon symbolizuje respekt i szacunek, jaki Mevlevi powinni żywić dla innych ludzi.
Sposób, w który derwisze trzymają ramiona i dłonie podczas sema również posiada symboliczną wymowę. Skierowana w górę dłoń uniesionej prawej ręki jest otwarta ku niebu - symbolizuje miejsce przebywania Boga, lewa dłoń skierowana ku dołowi - miejsce gdzie przebywa człowiek. Derwisz może więc być uważany jako przekaźnik łaski pochodzącej z góry, a którą on kieruje na ziemię.
Dla derwiszy taniec ten jest rodzajem modlitwy, która pozwala całkowicie oderwać się od świata i przybliżyć do Boga.
Rumi sam oddawał się tej praktyce, Mevlevi poszli jego śladem.
Muzyka towarzysząca sema posiada rowniez symboliczny wymiar. Mevlevi porównują żałosny dźwięk trzcinowego fletu (instrumentu o kluczowym znaczeniu w tej muzyce), do płaczu samotnej i zagubionej ludzkiej duszy tęskniącej do Boga.

Wirujacy Derwisze


Rok 2007 został ogłoszony przez UNESCO rokiem Mevlany Rumi – założyciela Derwiszy.

1 komentarz:

Unknown pisze...

Witam!
Czy Mesnevi została przetłumaczona na język polski? Czy udało się porozmawiać Tobie z którymkolwiek z Derwiszów?
Pytam, ponieważ interesuje się w coraz większym stopniu ścieżką BEKTASZIJA Derwiszy...
Proisze odpisać na mój mail lukasz_soltysiak@vp.pl
Serdecznie pozdrawiam
Łukasz Sołtysiak